‘Cliënten die dagelijks werken van 8:30-15:30 uur, is dat niet zielig? Ze horen toch zorg te ontvangen? Waarom gaan jullie niet gewoon leuke dingen met elkaar doen?’ Niet iedereen begrijpt gelijk het doel en belang van onze werkcultuur, terwijl dit een van de belangrijkste onderdelen van onze zorg is. Hoog tijd voor een uitleg.
In Nederland mogen we in onze handjes knijpen, zeker als het gaat om de zorg. We zeuren veel over verbetering en innovatie, maar ten opzichte van veel andere plekken in de wereld hebben we het goed voor elkaar.
Als ik iets moet noemen dat we kunnen verbeteren in onze zorg, dan is het de pampercultuur. In de loop der tijd hebben we (vanuit goede intenties en financiële belangen) steeds meer taken overgenomen van de zorgvrager. Het gevolg hiervan zijn rebelse of apathische mensen waarbij de hulpvraag steeds groter lijkt te worden.
Wij willen het tegenovergestelde bereiken. Mensen die zich ontwikkelen en zo steeds meer regie krijgen over het eigen leven. Individuen die steeds zelfstandiger worden, zich verantwoordelijk voelen en dus ergens om geven. Een stukje zingeving en een gevoel van rust, tevredenheid en wellicht geluk.
Dat is de reden dat we taken niet wegnemen voor onze cliënten, niet aan ‘dagbesteding’ doen en onze werkcultuur zo’n belangrijke rol inneemt.
Structuur
Veel van onze deelnemers hebben baat bij structuur. Een dagindeling met ruimte binnen de vorm. Door van maandag tot en met donderdag van 8:30-16:00 uur te werken dragen we bij aan die structuur. De vrijdag staat tevens vast, dit is de dag waarop de huishouding wordt gedaan en er wordt gesport.
De dag zelf heeft ook een vaste indeling. Iedere ochtend openen we met een kop koffie de dag, waarna de teams worden vastgesteld. We werken tot de koffiepauze om 10:15 uur en vervolgens tot de middagpauze om 12:00 uur. Tussen de middag is iedereen in zijn eigen huis. Een rustmoment om te eten en op te laden voor de middag. Om 12:45 uur verzameld iedereen zich weer en van 13:00 uur tot de koffiepauze om 14:15 wordt er weer gewerkt, tot 16:00 uur wanneer we de dag afsluiten en iedereen naar huis gaat om te douchen en te ontspannen tot het avond eten. Na het eten is er om 20:00 uur nog een koffiemoment (optioneel) en zijn er individuele afspraken met begeleiders.
Deze indeling zorgt voor duidelijkheid en dus rust. Ruimte om te focussen op belangrijkere zaken.
Een vak leren
We sturen aan op zelfstandigheid. Zelfstandig wonen en werken is het hoogste doel, maar iedere stap richting zelfstandigheid is al fantastisch. Om ook op werkgebied zelfstandig te kunnen zijn moeten er vaardigheden en competenties ontwikkelt. In de werk-/leerplaatsen ontdekken onze deelnemers hun talent en leren ze van onze professionals een vak in een bepaalde branche, bijvoorbeeld in de groenvoorziening, horeca of bouw.
Deze ontwikkeling vindt plaats op eigen tijd en naar eigen vermogen. Een leertraject kan kort, maar ook lang zijn. Naar verloop van tijd krijgen de deelnemers de kans om een of enkele dagen hun kennis in te zetten op een andere werkplek in de buurt, vaak in de vorm van een stage of werkervaringsplaats.
Zingeving
Veel cliënten worden niet uitgedaagd of gestimuleerd om zelf na te denken. Zonder een doel, stimulans of uitdaging in het leven raak je verveeld en gefrustreerd. Krijg je vervolgens je zin in niet, dan uit zich dat op een bepaalde wijze, bijvoorbeeld in woede uitvallen.
Van de deelnemers die naar ons toekomen met de stempel ‘laatste kans’ is gebrek aan uitdaging en structuur vaak de grootste boosdoener. Het dag- en nachtritme is vaak omgedraaid en regelmatig is er sprake van een verslaving, bijvoorbeeld een game of alcoholverslaving.
De omschakeling naar een werkcultuur is niet gemakkelijk, maar eenmaal in het ritme draaien ze qua motivatie en houding volledig bij. Ze beginnen zich verantwoordelijk te voelen voor wat ze doen en zijn trots op wat ze maken. Dat is een belangrijk proces, want daar vanuit ontstaan ontwikkelingsmogelijkheden. Zingeving is wellicht het belangrijkste onderdeel in het beginstadium van dit proces.
Gezond moe
Aan het eind van de dag zijn onze deelnemers moe van het werken en leren. Dit is een gezonde vorm van vermoeidheid, die een goede nachtrust en leefritme stimuleert.
Waarde van vrije tijd
Een minder voor de hand liggende en veel onderschat belang is de waarde van vrije tijd. Wanneer je nooit iets hoeft heb je altijd vrije tijd en als je altijd vrije tijd hebt verlies je de waarde van vrije tijd. Veel deelnemers hebben jarenlang zoveel vrije tijd gehad dat ze eigenlijk niet eens meer weten wat ze in die tijd moeten doen. Ze vervelen zich snel.
Door de verplichting van werken ontstaat er een scheiding tussen tijd die je besteed aan derden en tijd voor jezelf. Tijd voor jezelf wordt ineens waardevol, waardoor er beter wordt nagedacht over de invulling hiervan.
Het ondernemen van leuke dingen is een onderdeel hiervan. ‘s Avonds ligt de focus meer op rust en tijd voor jezelf, hoewel er voor de liefhebber wel de mogelijkheid is om iets te doen, zoals een kop koffie drinken met andere deelnemers, een spelletje of een gezamenlijke wandeling.
In het weekend wordt er van alles ondernomen, individueel maar ook met de groep. Regelmatig gaan we er met de hele groep op uit. Dit zijn leuke dingen die ook echt voelen als een uitje, waardoor de waarde en het plezier tijdens de activiteit groter wordt.
Zo brengt een werkcultuur op diverse vlakken voordelen met zich mee. Dagelijks zien we de positieve effecten hiervan op onze deelnemers. Dit betekent niet dat iedereen altijd vrolijk en vol motivatie op de werkvloer verschijnt. We hebben allemaal wel eens een mindere dag, of moeten dingen doen de wie niet zo leuk vinden.
Wel zien een enorme verandering; sociale en vakgerelateerde vaardigheden en competenties worden ontwikkelt en er is een algemene verandering in de houding; van boos of verlegen naar open en vrolijk.